Χρυσή Μπάλα: Το βραβείο που απονέμεται στον κορυφαίο ποδοσφαιριστή κάθε αγωνιστικής περιόδου στην Ευρώπη

Η Χρυσή Μπάλα (Ballon d’ Or στα γαλλικά, Golden Ball στα αγγλικά) είναι το βραβείο που απονέμεται στον κορυφαίο ποδοσφαιριστή κάθε αγωνιστικής περιόδου στην Ευρώπη. Θεσμοθετήθηκε το 1956 και παραμένει μέχρι σήμερα το βραβείο με τη μεγαλύτερη αίγλη στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.

Ήταν μία ιδέα του γάλλου ποδοσφαιριστή και μετέπειτα αθλητικογράφου Γκαμπριέλ Ανό (1889-1968), στον οποίο οφείλουμε και την ιδέα του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης (νυν Τσάμπιονς Λιγκ). Την ιδέα του Ανό ανέλαβε να υλοποιήσει το γαλλικό αθλητικό περιοδικό France Football.

Η πρώτη απονομή της Χρυσής Μπάλας έγινε στις 18 Δεκεμβρίου 1956 στο Παρίσι, με νικητή τον θρύλο του αγγλικού ποδοσφαίρου Στάνλεϊ Μάθιους (1915-2000) κι έκτοτε απονέμεται κάθε χρόνο μέχρι σήμερα. Από το 2010 έως το 2016 συγχωνεύτηκε με το αντίστοιχο βραβείο της FIFA για το Παγκόσμιο Ποδοσφαιριστή της Χρονιάς (FIFA World Player of the Year) με την ονομασία Χρυσή Μπάλα της FIFA (FIFA Balon d’Or).

Έως το 2007 δικαίωμα ψήφου είχαν μόνο επιλεγμένοι δημοσιογράφοι από την Ευρώπη, ενώ έκτοτε το δικαίωμα ψήφου επεκτάθηκε στους προπονητές και τους αρχηγούς των εθνικών ομάδων. Έως το 1994 το βραβείο απονέμονταν στον κορυφαίο ευρωπαίο ποδοσφαιριστή της χρονιάς, αλλά από το 1995 συμπεριλήφθηκαν και ποδοσφαιριστές από άλλες ηπείρους, που αγωνίζονται στην Ευρώπη. Από το 2007, το βραβείο παγκοσμιοποιήθηκε για να περιλάβει και ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται στις λοιπές ηπείρους.

Τις περισσότερες κατακτήσεις της Χρυσής Μπάλας έχει ο Λιονέλ Μέσι με 7 και ακολουθούν ο Κριστιάνο Ρονάλντο με 5 και οι Γιόχαν Κρόιφ, Μάρκο φαν Μπάστεν και Μισέλ Πλατινί με 3.

Οι συμμετέχοντες στην ψηφοφορία δείχνουν μία προκατάληψη υπέρ των επιθετικών ποδοσφαιριστών, η οποία διευρύνεται τα τελευταία χρόνια. Πριν από το 1995, ποδοσφαιριστές από δέκα πρωταθλήματα είχαν κατακτήσει το βραβείο. Έκτοκε περιορίζονται στα πέντε σημαντικότερα πρωταθλήματα της Ευρώπης (Αγγλία, Ισπανία, Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία). Η Ισπανία κυριαρχεί σε νικητές, όπως και οι δύο μεγάλες ομάδες της, Ρεάλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα.

Το 1989 το France Football συμπλήρωσε 30 χρόνια ζωής. Με αφορμή τα γενέθλιά του, το περιοδικό αποφάσισε να δώσει την «Σούπερ Χρυσή Μπάλα». Μετά την ψηφοφορία μεταξύ των νικητών μέχρι εκείνη τη χρονιά, ξεχώρισαν τρεις μεγάλοι ποδοσφαιριστές. Ο Αλφρέδο Ντι Στέφανο, ο Γιόχαν Κρόιφ και ο Μισέλ Πλατινί. Ο νικητής ήταν ο Ντι Στέφανο, που έτσι έγινε ο μοναδικός ποδοσφαιριστής που στη συλλογή του πρόσθεσε την Σούπερ Χρυσή Μπάλα.

Ο Αλφρέδο Ντι Στέφανο είναι ο μόνος νικητής της «Σούπερ Χρυσής Μπάλας» (1989).

Τον Ιανουάριο του 2014 η FIFA σε συνεργασία με το γαλλικό περιοδικό France Football απένειμαν στον Πελέ την τιμητική FIFA Ballon d’Or Prix d’honneur (η μόνη που έχει δοθεί), ως επιβράβευση της αξίας και της προσφοράς του ως κορυφαίου ποδοσφαιριστή όλων των εποχών, που δεν είχε τη δυνατότητα να τιμηθεί με το βραβείο της Χρυσής Μπάλας με βάση τον τρόπο λειτουργίας της έως το 1994.

Ο Γιόχαν Κρόιφ ήταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής που κέρδισε το βραβείο τρεις φορές.

Ο Αλφρέδο Ντι Στέφανο είναι ο μόνος νικητής της «Σούπερ Χρυσής Μπάλας».

Ο Λιονέλ Μέσι είναι ο μοναδικός ποδοσφαιριστής στην ιστορία που έχει κατακτήσει το βραβείο σε 3 διαφορετικές δεκαετίες.

Ο Κριστιάνο Ρονάλντο έχει κερδίσει το βραβείο 5 φορές.

Οι Νικητές:

Πηγή: Σαν Σήμερα, Βικιπαίδεια