Ο αθλητισμός είναι μια αδυσώπητα κοινωνική έκφραση, επιδιώκει συνεχώς να πάει το σώμα λίγο πιο πέρα, να ξεπεράσει και να ξεπεράσει τα όρια που μπορεί. Δεν πρόκειται μόνο για ένα σπάσιμο ρεκόρ, όταν μιλάμε για αθλητισμό είναι η μάχη που δίνει ο καθένας με τον εαυτό του για να βελτιωθεί, για να πετύχει αυτό που έχει βάλει σκοπό να κάνει.
«Ο αθλητισμός έχει τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο και ιστορικά έπαιξε σημαντικό ρόλο σε όλες τις κοινωνίες». Έτσι την ορίζει ο ΟΗΕ, που την περιγράφει και ως «θεμελιώδες δικαίωμα και ισχυρό εργαλείο για την ενίσχυση των κοινωνικών δεσμών και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, της ειρήνης, της ευημερίας, της αλληλεγγύης και του σεβασμού».
Αυτές οι αξίες αντικατοπτρίζονται στον Διεθνή Χάρτη της UNESCO για τη Φυσική Αγωγή, τη Φυσική Δραστηριότητα και τον Αθλητισμό, ένα έγγραφο που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα, το οποίο καθοδηγεί και υποστηρίζει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τις πολιτικές για τον αθλητισμό.
Αυτό το κείμενο αναφέρει ότι «Η σωματική αγωγή, η σωματική δραστηριότητα και ο αθλητισμός μπορούν να βελτιώσουν την ψυχική υγεία, την ευεξία και τις ψυχολογικές ικανότητες ενισχύοντας την ασφάλεια του σώματος, την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση, μειώνοντας το άγχος, το άγχος και την κατάθλιψη, αυξάνοντας τη γνωστική λειτουργία και αναπτύσσοντας ευρύ φάσμα δεξιοτήτων και ιδιοτήτων, όπως η συνεργασία, η επικοινωνία, η ηγεσία, η πειθαρχία, η ομαδική εργασία, που συμβάλλουν στην επιτυχία, ενώ παίζουν και μαθαίνουν, και σε άλλες πτυχές της ζωής».
Η Κούβα είναι ένα παράδειγμα τέτοιας βελτίωσης. Το επαναστατικό του έργο, δηλαδή το μεταμορφωτικό και κατ’ εξοχήν ανθρώπινο, έχτισε -σχεδόν από το τίποτα- έναν μεγάλο αθλητικό επίπεδο. Η ιστορία πέρασε μέσα από την ανάπτυξη του αθλητικού κινήματος στο επίπεδο της κοινωνίας, με στόχο την επίτευξη υψηλής συμμετοχής του πληθυσμού, για να τους αποφέρει τα οφέλη αυτής της δραστηριότητας.
Η Κούβα, η οποία σήμερα εκπλήσσει τον κόσμο με τις επιτυχίες της, καθώς κατοχή την 16η θέση στον πίνακα μεταλλίων των Ολυμπιακών Αγώνων, αναπτύχθηκε στον αθλητισμό στον ίδιο βαθμό που η κοινωνία οικειοποιήθηκε το δικαίωμα συμμετοχής.
Δεν ήταν εύκολο να το πετύχει μέχρι τώρα, η Κούβα έπρεπε να κάνει σύμβολο αυτό το πνεύμα αυτοβελτίωσης που ο αθλητισμός μπορεί να ενισχύσει. Το έχει κάνει συλλογικά, σε επίπεδο χώρας, γιατί στον αθλητικό κόσμο δεν ήταν λίγες οι επιθέσεις και τα εμπόδια στην ανάπτυξη. Αυτό έχει εκφραστεί από αθλητές που έχουν ανέβει βουνά για να ανέβουν στην κορυφή του βάθρου.
Ένα βιβλίο δεν θα αρκούσε για να θυμηθούμε παραδείγματα όπως αυτά της δρομέα Ana Fidelia Quirot, της ακοντίστριας María Caridad Colón ή του τζούντο Driulis González, που πριν φτάσουν τις μεγαλύτερες επιτυχίες τους, είχαν σοβαρά προβλήματα υγείας που απειλούσαν να βάλουν τέλος. την αθλητική τους σταδιοδρομία.
Από Α προς Δ: Ana Fidelia Quirot, María Caridad Colón και Driulis González. Πηγη: Google Photos
Η Κούβα είχε βρει εμπόδια από το να φτάσει στον τόπο διεξαγωγής των Αγώνων της Κεντρικής Αμερικής και της Καραϊβικής στο Σαν Χουάν του Πουέρτο Ρίκο, το 1966, και έτσι εκπαίδευσε τους αθλητές της στο ίδιο σκάφος με το οποίο έφτασαν στ0 Πουέρτο Ρίκο. Ούτε το αεροπλάνο που μετέφερε την κουβανική αποστολή στους Παναμερικανικούς Αγώνες του 1963 στη Βραζιλία επετράπη να προσγειωθεί, αλλά το αεροσκάφος το έκανε και το πολύτιμο ανθρώπινο φορτίο του επέστρεψε για να λάμψει στην ήπειρο.
Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά της μαχητικότητας και της ακλόνητης αποφασιστικότητας που επιδεικνύουν οι Κουβανοί αθλητές σε μεγάλους αγώνες σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι το εργαλείο δεν είναι το ιδανικό, ότι δεν μπόρεσε να πάει σε όλους τους προπαρασκευαστικούς αγώνες ή ότι δεν έχει κάποια υλικοτεχνική υποστήριξη.
Ο αθλητισμός δείχνει αυτές τις εικόνες, είτε έχει αποκτηθεί είτε όχι ένα μετάλλιο, επειδή αντικατοπτρίζει βασικές αξίες του πολιτιστικού πλαισίου μέσα στο οποίο αναπτύσσεται. Γι’ αυτό, στον στίβο, στο γήπεδο ή με το ρόπαλο στο χέρι, οι αθλητές είναι η φλόγα του πολιτισμού τους. Είναι επίσης λόγος υπερηφάνειας να γνωρίζουμε ότι ο αθλητισμός μοιάζει με την Κούβα.
Άρθρο του Oscar Sánchez Serra στην Αγγλική έκδοση της Κουβανικής Εφημερίδας Granma
